Zaporijya: BM nükleer santral etrafında güvenli bölge kurulmasını önerdi

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ukrayna’da Rusların işgali altındaki Zaporijya nükleer santralinin çevresinde askerden arındırılmış bir bölge kurulması için geliştirdikleri planın ayrıntılarını deklare etti.

BM Güvenlik Konseyi’nin muhteşem toplantısında konuşan Guterres, Rus birliklerinin santralin çevresinden ayrılmalarının ve Ukrayna’nın da kendi askerlerini bölgeye sokmama yönünde taahhüt vermesinin icap ettiğini söylemiş oldu.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, BM planını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Moskova’nın BM planı hakkında daha çok ayrıntıya ihtiyacı bulunduğunu açıkladı.

Sadece Kremlin Rus birliklerinin nükleer santralin güvenliğini sağladıklarını öne sürerek askerlerini bölgeden geri çekmesi yönündeki çağrıları daha ilkin reddetmişti.

Zaporijya nükleer santralinde araştırmalarda bulunan BM Atom Enerjisi Kurumu’na bağlı denetçiler santralde büyük hasar tespit ettiklerini açıklamıştı.

Zaporijya nükleer santrali Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlamasından kısa süre sonrasında Rus kontrolüne geçmişti.

Hem Ukrayna hem de Rusya karşılıklı saldırılarla birbirlerini nükleer santralin güvenliğini tehlikeye atmakla suçluyor.

BM Avrupa’nın en büyük nükleer santrali etrafındaki çatışmalara bir an ilkin son verilmesi icap ettiğini söylüyor.

Santralin vurulması durumunda atmosfere sınırsız oranda radyoaktif madde karışmasından kaygı ediliyor.

BM Atom Enerjisi Kurumu’nun Zaporijya nükleer santralinde araştırmalarda bulunan denetçileri Salı günü yayımladıkları raporda, Rus askeri ekipmanının santraldeki mevcudiyetinin tesisin güvenliğini riske attığını belirtti.

Raporda, nükleer santralde çalışan 907 Ukraynalı personelin “son aşama stresli emek verme koşullarına” dikkat çekildi, sadece kurum Ukraynalı ya da Rus yetkilileri suçlamaktan imtina etti.

Santralin görmüş olduğu hasarın ayrıntılarıyla aktarıldığı raporda, çevredeki çatışmaların hemen hemen bir nükleer felaketi tetiklemediği, sadece oldukca ciddi bir tehdit teşkil etmiş olduğu açıklandı.

Daha çok hasarın yaşanmasını önlemek için tüm tarafların nükleer açıdan güvenli bir bölgenin tesis edilmesine onay vermesi gerektiği savunuldu.

Raporun yayımlanmasının peşinden BM Güvenlik Konseyi muhteşem toplantıya çağrıldı.

Geçen hafta BM Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Rafael Grossi’nin başkanlığında santrali ziyaret eden 14 kişilik denetçi heyeti gerçek bir nükleer yıkım riski mevzusunda uyarılarda bulunmuştu.

Ziyaretin peşinden heyetin büyük kısmı bölgeden ayrılmış, iki denetçinin santraldeki incelemelerinin süreceği ifade edilmişti.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy, Zaporijya nükleer santralinin bulunmuş olduğu alanın askerden arındırılmasını hedeflemesi halinde bir güvenli bölge tesis edilmesini destekleyeceklerini söylemiş oldu.

Zaporijya nükleer santrali Dinyeper Nehri’nin cenup kıyısında, Ukrayna’nın kontrolündeki bölge ve mevzilerin derhal karşısında içeriyor.

Rusya Salı günü Kiev yönetimini santral etrafındaki bölgeyi 24 saat içinde üç kez hedef almakla suçlamıştı.

Ukrayna ise Rus birliklerinin santrali bir kalkan olarak kullandıklarını söylüyor.