Rusya’da kısmi seferberlik Ukrayna için ne anlama geliyor?

Laurence Peter | BBC News

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz günlerde Ukrayna Savaşı’nda cephede yaşanmış olan büyük gerilemenin peşinden kısmi seferberlik emri verdi. Halka seslenen Putin, Rusya’nın direkt Kiev’i destekleyen Batılı güçler tarafınca direkt “parçalanma” tehdidi altında bulunduğunu savundu.

Putin ek olarak, NATO’yu nükleer silahlara haiz Rusya’nın Batı’nın “nükleer şantajına” karşılık olarak envanterindeki tüm silahları kullanabileceği uyarısında bulunmuş oldu.

Putin açıklamasını, Ukrayna’nın doğusu ve güneyindeki dört bölgede Rusya tarafınca iktidara getirilen liderlerin Rusya’ya katılmayı oylayacağı sözde referandum planlarını duyurmasından bigün sonrasında yapmış oldu. Kırım da 2014’te benzer bir hamleyle Rusya tarafınca ilhak edilmişti.

Rusya 300 bin civarındaki yedek çalışanı tabanca altına almayı planlıyor. Bunlar askeri eğitimi olan kişiler ve Vladimir Putin Ukrayna’daki cenk için lüzumlu kabiliyetlere haiz olanların çağırılacağını altını çizdi. Bunlara bazıları 60 yaşlarının üstünde olan ve emeklilikten geri çağırılan subaylar da dahil.

Rusya teoride 25 milyon kişiyi seferber edebilir. Hem Putin hem de Müdafa Bakanı Sergey Şoyu, mecburi askerlik yapanların Ukrayna’ya savaşmaya gönderilmeyeceğini bilhassa altını çizdi.

Şoygu, ek birliklerin 1.000 kilometreyi kabul eden cephe hattını korumak için çaba sarfetmek için icap ettiğini söylemiş oldu.

Seferberlik aylara yayılacak. Putin daha ilkin Rusya’nın uzun bir muharebeye hazırlandığını belirtmişti.

Reuters bunun Rusya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük seferberliği bulunduğunu söylüyor sadece Kremlin 1980’lerin sonunda Afganistan’a ve sonrasında Çeçenistan’a mecburi askerlik icra eden binlerce şahıs gönderilmişti.

Kafi eğitim almayan fazlaca sayıda mecburi asker bu maliyetli savaşlarda ölmüştü ve Kremlin bu kez cenk karşıtı hisleri körüklemekten kaygılı şeklinde görünüyor.

Rus ordusu, sayısal olarak Ukrayna’dan daha üstün, sadece Ukrayna’nın cephede kullandığı taktikler ve Batı’nın sağlamış olduğu gelişmiş silahlar bu farkı kapattı.

Rusya’nın Şubat ayındaki işgali 190 bin askerle başlamıştı. Bunlara ek olarak Donbas bölgesindeki binlerce Rusya yanlısı milis de vardı.

Kremlin büyük bir askere alma kampanyası başlattı ve mühim mali teşvikler verdi.

Bu şekilde bilhassa Sibirya’daki yoksul bölgelerden ve deneyimli Çeçen savaşçılar da dahil olmak suretiyle Kafkaslar’dan ek birlikler tabanca altına alındı.

Rusya normalde bir milyonun birazcık üstünde askeri personel ve ortalama 900 bin sivil personel istihdam ediyor.

Sadece Putin geçen ay 137 bin kişinin daha alınması için kararname imzaladı.

Rusya’da 18-27 yaş arasındaki erkeklere genel anlamda bir yıl askerlik mecburi, sadece sıhhat ya da öğrencilik şeklinde birçok nedenle muaf olabiliyorlar.

Rusya başta mecburi askerlik yapanları Ukrayna’ya yolladığını reddetmişti, sadece mecburi askerlere zorla sözleşme yaptırıldığı vakalar gün ışığına çıktı ve bazı subaylara disiplin cezaları verildi.

Putin sonrasında hiçbir mecburi askerin çatışmaya gönderilmediğinde ısrar etti.

İşgalden ilkin Ukrayna ordusu fazlaca daha küçüktü. 196 bin 600 dolayında etken askeri vardı. Sadece Kiev genel seferberlik duyuru etti ve bu sayı büyüdü.

Batılı uzmanlar ve siyasetçiler, Ukrayna’nın Harkov bölgesindeki büyük karşı saldırısının Kremlin’i müdafa pozisyonuna geçmeye zorladığını söylüyor. Bu da Vladimir Putin’in son hamlesini açıklayabilir.

Müdafa Bakanı Şoygu Çarşamba günü Rus kayıplarını deklare etti ve 5 bin 937 askerin öldüğünü duyurdu. Sadece bu sayı, İngiltere Müdafa Bakanlığı’nın Haziran’da açıklamış olduğu 25 bin ölü tahmininin fazlaca altında. Ukrayna ise 50 bin Rus askerinin öldüğünü iddia ediyor.

Rusya’nın ağır kayıplarla başa çıkmaya çalışırken, mahkumları tabanca altına almaya çalmış olduğu ortaya çıktı. Afganistan’da 1979-1989 yılları aralığında yaşanmış olan harpte Sovyet ordusu 15 bin dolayında asker kaybetmişti.

BBC Rusça, Rusya’nın Ukrayna’daki kayıpları içinde 1.000’den fazla subay bulunduğunu ve bunların içinde fazlaca sayıda pilot, haber alma uzmanı ve hususi kuvvetler mensubunun da bulunduğunu söylüyor.

Putin, Rus karşıtı “tehditlerde” bulunmaları sebebiyle Kiev’in Batılı destekçilerine kızdı ve Rusya’nın toprak bütünlüğüne yönelik herhangi bir tehdidin, Kremlin’in lüzumlu görmüş olduğu herhangi bir silahla karşılık göreceği tehdidinde bulunmuş oldu.

Putin “Ülkemiz çeşitli kitle imha silahlarına haiz ve bazı kategorilerde NATO ülkelerinin haiz olduklarından daha da modernlerine sahibiz. Bu bir blöf değil” dedi.

Rus askeri doktrini, Rusya’nın yok olma tehdidi altında kalması durumunda taktik nükleer tabanca kullanımına izin veriyor.

Rusya saatte 6 bin kilometreden daha süratli uçabilen uzun menzilli hipersonik füzelerini Ukrayna’da kullandı.

Tartışmalı referandumların peşinden Ukrayna’nın başka bölgeleri Rusya’ya katılırsa, Moskova sonrasında Rusya’nın kendisinin NATO saldırısı altında bulunduğunu iddia edebilir.

Kiev ve Batılı liderler “referandumları” Rusya’nın toprak gaspına kılıf olarak görüyor. ABD’nin Ukrayna Büyükelçisi Bridget Brink bu tarz şeyleri “düzmece oylama” diye tanımladı ve seferberliğin Rusya’nın zayıflığını gösterdiğini ileri sürdü.

Hollanda Başbakanı Mark Rutte de Putin’in askeri hamlesinin “bir ürkü işareti” bulunduğunu belirtti.

Rutte “Nükleer silahlarla ilgili retoriğini birçok kez duyduk” derken, öteki Batılı siyasetçiler nükleer çatışma ihtimalini önemsemediklerini belirtti.