Kraliçe 2. Elizabeth’in cenaze töreni: Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Salman cenazeye katılmayacak

Güncelleme 9 saat ilkin

Frank Gardner, BBC Güvenlik Muhabiri

İngiltere’nin Kraliçe 2. Elizabeth’in yarın yapılacak olan cenaze törenine Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed Bin Salman’ı çağrı etmesi insan hakları örgütlerinin tepkisini çekti.

Amerikan haber alma örgütü CIA’in kamuoyuna açıklanan bir raporunda, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülmesinin emrini Muhammed Bin Salman’ın verdiği sonucuna varılmıştı.

Bu iddia Suudi veliaht prensi ve hükümeti tarafınca yalanlandı.

Ancak cinayetten bu yana Muhammed Bin Salman Batılı ülkelerde istenmeyen adam olarak görülüyordu ve İngiltere’ye de o tarihten beri bir ziyaret gerçekleştirmedi.

Tepki çeken davete de Veliaht Prens’in katılmayacağı, Riyad’ı Prens Faysal’ın cenazede temsil edeceği belirtiliyor.

Cinayet sonucu öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz, Muhammed Bin Salman’ın cenaze törenine çağrı edilmesinin Kraliçe 2. Elizabeth’in anısına kir sürdüğünü söylemiş oldu.

Cengiz, Muhammed Bin Salman’ın Londra’ya ayak bastığında gözaltına alınması çağrısında bulunmuş oldu, sadece bu şekilde bir şeyin gerçekleşmesini beklemediğini de açıkladı.

Tabanca Ticareti Karşıtı Kampanya (Campaign Against the Arms Trade – CAAT) örgütü Suudi Arabistan ve monarşiyle yönetilen öteki Körfez ülkelerini Kraliçe’nin cenaze törenini kendi insan hakları sicillerini ”temize çıkarmak için” kullanmakla suçladı.

Örgüt, sekiz yıl ilkin Yemen iç savaşının başlamasından bu yana İngiltere’nin Suudi destekli koalisyon güçlerine 23 milyar dolar değerinde tabanca sattığını söylüyor.

Suudi Arabistan’da varolan asgari siyasal özgürlükler Muhammed Bin Salman’ın veliaht prens olduğu 2017’den sonrasında neredeyse tamamen yok oldu.

Hükümetin muhaliflerine, kimi vakit yalnızca toplumsal medyadaki paylaşımlarından dolayı, ağır hapis cezaları verildi.

Diğer taraftan tutarsız bir şekilde veliaht prens toplumsal özgürlüklerle ilgili büyük çaplı bir program da başlattı.

Suudi Arabistan’da uzun seneler İslam dinine aykırı olarak görülen beyaz perde salonları ve kamuoyuna açık eğlenceler üstündeki yasaklar kaldırıldı.

Muhammed Bin Salman’ın talimatıyla hanımefendilerin otomobil kullanmasına izin verildi, ülkede internasyonal spor müsabakaları ve konser etkinlikleri düzenlendi.

Suudi Arabistan insan hakları sicili sebebiyle ağır eleştirilere uğrasa da İngiltere’nin Körfez’deki başlıca müttefiklerinden biri olmayı sürdürüyor.

Batı dünyası Suudi Arabistan’ın İran’ın yayılmacı politikalarını dengeleyen bir unsur olduğu görüşünde.

Suudi Arabistan Batı’dan tabanca satın alıyor, binlerce Batılı işçi çalıştırıyor ve petrol fiyatlarında istikrarın yakalanmasına destek olduğu düşünülüyor.

Veliaht prense yönelik eleştirilerin oldukça duyulmamasında bu şeklinde etmenlerin kısmen de olsa etkili olduğu sanılıyor.