Kıbrıs’ta çözüm yanlılarınca eleştirilen Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu 2. Hrisostomos öldü

Stelyo Berberakis

Kıbrıs’ın önde gelen isimlerinden Kıbrıs Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu 2. Hrisostomos, 81 yaşlarında öldü. Cenaze töreni için Kıbrıs Rum Ortodoks Katedrali’nde düzenlenecek dini ayinin “Dünya Ortodoksların ruhani lideri” ünvanını taşıyan İstanbul Rum Ortodoks Patriki Bartolomeos tarafınca yönetilmesi planlanıyor. Törene birçok din adamının iştirak etmesi planlanıyor.

Kanser hastası 2. Hrisostomos, son bir yılda İsrail ve ABD’de tedavi görüyordu. Cenaze töreninin ne vakit yapılacağı gelecek günlerde kesinleşecek.

2006 senesinde Kıbrıs Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu olan Hrisostomos, kendisinden önceki Başpiskoposlar benzer biçimde yalnızca kilise işlerinde değil, devlet işlerinde de söz sahibiydi.

Kıbrıs sorununda bazı kesimlerce eleştirilen görüşleri milliyetçiler tarafınca takdir ediliyordu. 2. Hrisostomos eleştirilere cevap verirken, “Kilisenin başı olarak siyasal görüşlerimi de dile getirme hakkım var” diyordu.

Vazife süresi süresince kilisede yapmış olduğu reformlarla malum 2. Hrisostomos kendisinden ilkin meydana getirilen yolsuzluklara son vermiş ve Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis’i desteklemişti.

2. Hrisosostomos, Kıbrıs problemi mevzusunda oldukça sert bir siyaset izliyordu. 

Başpiskopos olmadan ilkin 2004 Annan Planı’na şiddetle karşı çıkan Hrisosostomos, Kıbrıslı Rum milliyetçilerin gönlünü almaya başlamıştı.

Kıbrıs problemi mevzusundaki görüşleri ile ilgili yapmış olduğu açıklamalarında “Türkiye’nin aslına bakarsak tüm Kıbrıs adasını almak istediğine inandığını” ve “bu yüzden Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunacağına inanmadığını” dile getiren Hrisostomos, neredeyse tüm konuşma ve açıklamalarında Kıbrıs problemi için tavsiye edilen “federasyon formülünü Türkiye’nin kabul etmeyeceğini; Türkiye’nin fedarasyon çözümü yerine konfederasyon formülünü kabul ettirmeye çalıştığını” söylemiş, üstelik “Türkiye’nin Kıbrıs sorununa adil bir çözümü kabul edecek olgunluğa ulaşmadığını” öne sürmüştü.

Hrisosostomos, Türkiye’nin “Kıbrıs adasına 300 bin Türk vatandaşını yerleştirmekle, Kıbrıs’taki nüfus dengesini Rum nüfusun aleyhine değiştirmeye çalmış olduğu” benzer biçimde öne sürdüğü görüşleriyle çözümden yana olan Rumların eleştirilerine hedef oluyordu.

2. Hrisostomos’un ek olarak gerek LGBT derneklerine karşı yapmış olduğu “Sapıklıklara izin vermeyeceğiz” sözleri ya da aşırı milliyetçilerin ELAM Partisi’nin Rum Parlamentosu’na girmesini “iyi evlatların başarısı” olarak görmesi ile Kıbrıs Rum toplumu içinde şiddetli ayrışmalara ve tartışmalara niçin oluyordu.

Hrisostomos, Patrik Bartholomeos’un 2019’da Ukrayna kilisesinin bağımsızlığını tanımasını “Bu karar, Ortodoksların bölünmesine niçin olacak” şeklinde yorumlamış ve Rusya ve Ukrayna kiliseleri arasındaki anlaşmazlıklara karşı “yansız kalınması icap ettiğini” söylemişti.

Buna karşın Rus Ortodoks Kilisesi’nin Patrik Barthomoeos’u dini ayinlerde anmayı reddetmesinden sonrasında Hrisostomos da Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin bağımsızlığını tanımıştı.