Dört adayın yarıştığı seçimlerde halk, mayıs ayında helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin yerine kimin getirileceğini belirlemek için oy kullanıyor.
İranlılar, helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin yerine kimin geçeceğini belirlemek için Cuma günü sandık başına gidecek.
14. dönem cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullananlar, katı politikalarıyla öne çıkan üç muhafazakar aday ile reformcu hareketin az tanınan bir siyasetçisi arasında seçim yapacak.
Başlangıçta altı adayın yarışacağı duyurulmuştu ancak muhafazakar adaylar Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hossein Kadizadehashimi, seçimlerden birkaç saat önce muhafazakar kanatta birliği sağlamak amacıyla adaylıktan çekileceklerini açıkladılar.
Yaklaşık 62 milyon İranlı seçmen, 59 binin üzerinde merkezde kurulan sandıklarda oy kullandı.
İran cumhurbaşkanlığı seçimleri uluslararası tanınmış gözlemciler tarafından izlenmeyecek olması nedeniyle de dikkat çekiyor.
Uzmanlara göre, başkanlık mücadelesi özellikle üç aday arasında tartışmalı olacak: Eski nükleer baş müzakereci Said Jalili ve muhafazakar parlamento sözcüsü Muhammed Bakir Kalibaf, uzlaşmaz politikalarıyla öne çıkan iki isim.
Anketlere göre Şii din adamı Mustafa Purmuhammedi'nin şansı oldukça düşük.
Reformcu aday Mesud Pezeşkian, eski cumhurbaşkanı Hasan Ruhani gibi isimlerle aynı siyasi çizgide yer alıyor.
Seçimlere katılımın yüksek olması durumunda nükleer anlaşmaya geri dönmek ve Batı ile daha iyi ilişkiler kurmak isteyen Pezeshkian'ın şansının artabileceği düşünülüyor. Ancak 69 yaşındaki kalp cerrahının seçmenleri sandık başına çekmek için gereken ivmeyi kazanıp kazanamayacağı henüz belli değil.
İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in, zafer halinde daha ılımlı politikalar izlemesi gereken Pezeshkian ve müttefiklerine, ABD ile uzlaşma arzusu konusunda üstü kapalı bir uyarıda bulunduğu kaydedildi.
Hamaney'den halka oy verme çağrısı
Geçtiğimiz seçimlere katılımın tüm zamanların en düşük seviyesinde olduğu dikkate alındığında, bugünkü seçimlere katılım oranının akıbetinin ne olacağı merak konusu.
Seçimlerin gözetiminden sorumlu İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, oylamanın yerel saatle 08.00'de başlayacağını duyurdu.
Sabah oy kullanan Hamaney, halkı sandık başına gitmeye davet etti.
Hamaney, “Halkın seçimlere coşkulu katılımı ve seçmen sayısının artması İslam Cumhuriyeti için somut bir gerekliliktir” dedi.
İran devlet televizyonunun sandıktan gösterdiği görüntülerde seçmenlerin nispeten küçük kuyruklar oluşturduğu görüldü.
Seçimlerle ilgili bilinmesi gerekenler
İran'da 18 yaş üstü 61 milyondan fazla İranlı oy kullanma hakkına sahip olup bunların 18 milyonu 18 ile 30 yaşları arasındadır.
İran yasalarına göre kazanan adayın kullanılan oyların yüzde 50'sinden fazlasını alması gerekiyor. Bu gerçekleşmezse, yarışta en iyi iki aday bir hafta sonra ikinci turda yarışacak.
63 yaşındaki Reisi, 19 Mayıs'ta ülkenin dışişleri bakanı ve diğerlerinin de hayatını kaybettiği helikopter kazasında hayatını kaybetmişti. Lider, Hamaney'in potansiyel halefi olarak görülüyordu.
REKLAMKendisi, 1988'de İran'da toplu infazlara karışmasıyla ve 2022'de uygunsuz başörtüsü taktığı iddiasıyla polis tarafından tutuklanan Mahsa Amini'nin ölümü üzerine düzenlenen protestolara yönelik kanlı baskıdaki rolüyle tanınıyordu.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerine toplam 80 kişi katıldı.
Bunlar arasında en dikkat çeken isim, seçimlere katılması yasaklanan eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'dı.
Ayrıca dört kadın adayın tümü, Hamaney'in denetlediği bir grup din adamı ve hukukçudan oluşan Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından diskalifiye edildi.