Hava kirliliği ve kanser ilişkisi, hastalıkla ilgili bildiklerimizi nasıl değiştirebilir?

James Gallagher, Sıhhat ve Bilim muhabiri | BBC News

Bilim adamları, tümör oluşumu mevzusundaki anlayışımızı tamamen değiştirecek, hava kirliliği ile kanser arasındaki ilişkiyi çözdüklerini söylüyor.

Londra’daki Francis Crick Enstitüsü’nden araştırmacılar, hücrelere zarar vermek yerine, hava kirliliğinin hasarlı hücreleri uyandıran bir işlev gördüğünü deklare etti.

Ekibin liderlerinden Profesör Charles Swanton, bulgu ile yeni bir devrin başladığını söylemiş oldu.

Bu ilerleme ile kanserin oluşumunu engelleyecek ilaçların yapılabileceği ifade ediliyor.

Araştırmayla elde edilmiş bulgular, yüzlerce kanserojen maddenin vücutta iyi mi hareket ettiğini açıklayabilir.

Hastalık hakkında klasik görüş şöyleki:

Kanser, P53 geni şeklinde hücre büyümesini önleyen genlerin kanserli hücrelerde mutasyona uğramış olması sebebiyle, kontrolsüz bir halde büyür. Mutasyona uğrayarak bozulmuş bu hücreler bölünüp çoğalarak milyarlarca sayıya ulaşıp tümör haline gelir.

Fakat bu görüşte bir sorun var. Kanserli mutasyonlar, sıhhatli görünen dokularda bulunuyor ve hava kiriliği şeklinde bir oldukca etken kansere sebep olabiliyor fakat insanoğlunun DNA’sına zarar vermiyor.

Peki ne oluyor?

Araştırmacıların değişik bir sava kanıt sundular. 

Hasar aslına bakarsak hücrenin DNA’sında hali hazırda bulunuyor ve yaş aldıkça artıyor. Fakat bir etkenin bunu tetiklemesi ve kanser haline getirmesi gerekiyor.

Bulgu sigara içmeyenlerin iyi mi olup akciğer kanseri bulunduğunu araştırırken yapılmış oldu. 

İngiltere’de her 10 vakadan birinde hava kirliliği akciğer kanserine sebep oluyor.

Francis Crick’ten bilim adamları bir kirlilik formu olan PM2.5 adlı parçacığa yoğunlaştı. Bu parçacık insan saçından oldukca daha minik.

Detaylı insan ve hayvan deneyleri şunu gösterdi:

Araştırmacılar, hava kirliliğine maruz bırakılan farelerde, bu kanserin oluşumuna yol açan alarm sinyalini ilaçla engelleyebildi.

Yalnızca kanserin temelde iyi mi oluştuğu değil, hava kirliliğinin tesirleri mevzusunda da çığır açan sonuçlar elde edilmiş durumda.

Sonuçlar mutasyonların tek başına daima kanser oluşturmadığını gösteriyor. Faklı etkenlere de gerek duyabiliyor.

Profesör Swanton, tümör oluşumu ile ilgili bildiklerimizi tekrardan düşündürmesinin, araştırmanın en coşku verici yanı bulunduğunu söylemiş oldu.

Swanton, moleküler kanser önleme mevzusunda “yeni bir döneme” girildiğini savundu.

Ağır hava kirliliği olan bir yerde kanser oluşumunu engellemiş olan bir hap alma fikri cezbedici değil.

Doktorlar bir kardiyovasküler hastalıkta, interleukin-1-beta ilacıyla testler yapmış oldu ve tamamen şansa bunun akciğer kanseri riskini azalttığını farketti.

Elde edilmiş bulgular Avrupa Tıbbi Onkoloji Derneği üyelerine de bir konferansta aktarılacak.

BBC’ye konuşan Swanton, “Kirlilik sebeplerden biri fakat önümüzdeki 10 yılda 200 değişik örnek daha çıkacak” dedi.

Ona bakılırsa sigaranın iyi mi kansere niçin olduğu üstüne bile düşünülmeli. Tütündeki kimyasalların DNA’ya verdiği hasar tek niçin mi yoksa duman da iltihaba niçin oluyor mu?

Mutasyona uğrayan DNA’nın tek başına kafi olmadığı, kanserin başka bir tetikleyiciye gerekseme duyduğu fikri ilk kez Isaac Berenblum tarafınca 1947’de dile getirildi.

Araştırma ekibinden Dr Emilia Lim, 75 yıl ilkin bu fikrin ortaya atılmasının müthiş bulunduğunu söylüyor.