E-atık sorunu: Bu yıl 5,3 milyar cep telefonu çöpe atılacak

Victoria Gill / BBC Bilim Muhabiri

Dünya Elektrik ve Elektronik Atık Forumu (WEEE), bu yıl 5,3 milyar cep telefonunun çöpe atılacağının tahmin edildiğini deklare etti.

Küresel tecim verileri üstünden meydana getirilen tahmin, giderek artan “e-atık” sorununa işaret ediyor.

Araştırma ayıca, birçok kişinin eski telefonlarını geri dönüştürmek yerine ellerinde tutmayı tercih ettiğini gösteriyor.

Bu atık telefonlardan geri dönüştürülmeyen kablolardaki bakır ve pillerdeki kobalt şeklinde kıymetli madenlerin, yer altından çıkartılması gerekiyor.

WEEE Genel Müdürü Pascal Leroy “İnsanlar görünüşte değersiz olan bu unsurların aslına bakarsak oldukca kıymetli bulunduğunu ve küresel düzeyde hep beraber büyük miktarlar anlamına geldiğini fark etmiyor” dedi.

Dünya genelinde 16 milyar cep telefonu olduğu tahmin ediliyor ve Avrupa’dakilerin neredeyse üçte biri artık kullanılmıyor.

WEEE, araştırmalarının çamaşır makinelerinden, ekmek kızartma makinelerine, tablet bilgisayarlardan küresel yer belirleme sistemlerine elektrik ve elektronik atığın 2030 itibarıyla yılda 74 milyon tona çıkacağını gösterdiğini söylüyor.

Geçtiğimiz aylarda İngiltere’deki Kraliyet Kimya Topluluğu, yeni ürünlerin imalatında e-atıkların kullanılmasını teşvik etme kampanyası başlatmıştı. Topluluk, Ukrayna’daki cenk dahil küresel çatışmaların kıymetli maden tedarikini tehlike arzettiğine dikkat çekmişti.

WEEE’den Magdalena Charytanowicz “Bu cihazlar, rüzgar türbinleri, elektrikli otomobil pilleri ve güneş enerjisi panelleri şeklinde, hepsi yeşil, düşük karbonlu toplumlara dijital dönüşüm için yaşamsal önemdeki yeni elektronik cihazların ya da malzemelerin üretimi için oldukca sayıda mühim kaynak sunuyor” dedi.

Dünyada e-atıkların ortalama %17’si geri dönüştürülüyor. Sadece Birleşmiş Milletler Internasyonal Telekomünikasyon Birliği gelecek yıl bu oranı %30’a çıkarma hedefi belirledi.

Kurum bunun “zararı olan maddeler bulundurabildiği için hem insan sağlığını hem de çevreyi etkileyen, en süratli büyüyen ve en karmaşık atık kaynaklarından biri olduğuna” dikkat çekti.

İngiltere’de ise hâl çalışan sadece kullanılmayan bir milyondan fazla elektrikli ve elektronik aygıt olduğu ve bunun değerinin de 5 milyar 630 milyon sterlini bulmuş olduğu tahmin ediliyor.