Avrupa Birliği, İran’a yeni yaptırımlar uygulamaya hazırlanıyor

Avrupa Birliği (AB), Mahsa Amini’nin gözaltındaki ölümünün arkasından süregelen protestoları bastırmaktan dolayı İran hükümetine karşı yeni yaptırımlar uygulayacağını duyurdu.

AB, İran’daki protestoların arkasından uygulayacağı yaptırımların ülkede “terbiye polisi” adında olan güvenlik görevlilerini ve Informasyon ve İletişim Teknolojileri Bakanı dahil 11 şahıs ve kurumu hedef alacağını belirtti.

Bazı AB dışişleri bakanları bununla birlikte Ukrayna’da kullanmak suretiyle Rusya’ya insansız hava aracı gönderilmiş olduğu söylenen İran’a bu mevzuda da yaptırım uygulanması icap ettiğini açıkladı.

Reuters’a konuşan Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Reinsalu, “Bence yeni yaptırımlar mevzusunda bir an ilkin anlaşmaya varılmalı” dedi.

AB Dış Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İran’ın Ukrayna’daki saldırılardaki rolüyle ilgili somut kanıt aranacağını belirtti.

Diğer taraftan AB bakanları, İran’da Mahsa Amini için düzenlenen protestoları bastırmakta rol oynayan şahıs ve kurumlara yönelik gezi yasağı ve varlık dondurma yaptırımları uygulayacağını bildirdi.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Nasser Kanaani, AB dışişleri bakanları ile bir görüşmede görüştüğü bu yaptırımların “yapıcı olmadığını ve mantıksız” bulunduğunu söylemiş oldu.

Kanaani mevzuyla ilgili yapmış olduğu açıklamada, “Avrupa karşılıklı saygı çerçevesinde ortaklaşa iş hayata geçirmeye hazırsa, İran da aynı şekilde buna hazır. İki taraflı politikalar benimsendiği takdirde İran karşılıklı ve orantılı bir tepki gösterecektir” dedi ve şu şekilde devam etti:

“Bu, değişik Avrupa ülkeleri için geçerli olduğu şeklinde, Avrupa Birliği’nin İran’a karşı benimsemek istediği ortak tutum için de geçerlidir. İran, alınan karar ve eylemlere bakılırsa derhal karar verecek ve harekete geçecektir.”

AB ülkeleri geçen hafta İran’a karşı yaptırım uygulamak mevzusunda karara ulaştıklarını ve bu kararın Pazartesi gününden itibaren uygulanacağını açıklaşmıstı.

Geçtiğimiz Çarşamba günü mevzuyla ilgili izahat icra eden Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İran’da “hanımefendilere yönelik baskılardan görevli olanlara yaptırım uygulamanın zamanı şimdi” ifadesini kullandı ve devam etti:

“Bu korkulu sertlik eylemi yanıtsız bırakılamaz.”

Yaptırımların bilgileri hakkında hemen hemen data verilmedi.

Diğer taraftan ABD ve İngiltere, geçen ay 22 yaşındaki Mahsa Amini’yi gözaltına alan “terbiye polisi”ne karşı yaptırım uygulayacağını geçtiğimiz haftalarda bildirmişti.

İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi (FCDO), “terbiye polisinin” tamamını, Başkanı Mohammad Rostami Cheshmeh Gachi ile Tahran Kısmı Başkanı Haj Ahmed Mirzaei’ye karşı yaptırım uygulayacağını belirtti.

Kanada ise geçen hafta İran rejimi üyesi ortalama 10 bin kişinin ülkeye girişini kalıcı bir halde yasaklayacağını deklare etti.

Mahsa Amini’nin gözaltına alınmasının arkasından 16 Eylül’deki ölümü ailesi, ülkedeki protestocular, Batılı yetkililer ve insan hakları kuruluşları tarafınca “katliam” olarak tanımlandı.

Mahsa Amini’nin babası Emcet Amini, görgü tanıklarının kızının polis nezaretinde dövüldüğünü anlattığını söylemiş oldu.

Sadece İran makamları bu iddiaları reddetti ve Amini’nin nezaret altına alındıktan sonrasında “ani kalp yetmezliğinden yaşamını kaybettiğini” ileri sürdü.